Ορίσα

Ομόσπονδο κράτος (155.782 τ. χλμ., 26 370 271 κάτ.) της Ινδικής Ένωσης, στο βορειοανατολικό Ντεκάν. Βρέχεται από τον κόλπο της Βεγγάλης προς τα Α και ΝΑ και συνορεύει με τα ομόσπονδα κράτη της Δυτικής Βεγγάλης προς τα ΒΑ, του Μπιχάρ προς τα Β, του Μάντυα Πραντές προς τα Δ και του Αντρα Πραντές, προς τα ΝΔ. Πρωτεύουσα είναι η Μπουμπανεσβάρ (105 491 κάτ.), στη δεξιά όχθη του Μαχανάντι, λίγο νοτιότερα της Κουτάκ. Ο πληθυσμός πρεσβεύει κατά το μεγαλύτερο μέρος στην ινδουιστική θρησκεία. Μορφολογικά η Ο. περιλαμβάνει το βόρειο τμήμα των Ανατολικών Γκατ, τη μέση και κάτω λεκάνη του Μαχανάντι, τις νότιες παραφυάδες του υψίπεδου Τσότα Ναγκπούρ και μια παράκτια πεδινή λουρίδα προσχωσιγενούς κατά το μεγαλύτερο μέρος προέλευσης. Το κλίμα είναι τροπικό, πολύ θερμό όλους τους μήνες του χρόνου και οι βροχοπτώσεις, μουσσωνικού τύπου, είναι άφθονες παντού, κυμαινόμενες περίπου στα 2000 χιλιοστά ετησίως. Η γεωργία είναι η βασική οικονομική δραστηριότητα. Καλλιεργείται κατά το μεγαλύτερο μέρος ρύζι, με την παραγωγή του οποίου ασχολείται το 80% του πληθυσμού. Καλλιεργούνται επίσης, αλλά σε αισθητά μικρότερες ποσότητες, σιτάρι, καλαμπόκι, σόργο, κεχρί, γιούτα, ζαχαροκάλαμο και καπνός. Σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές είναι επίσης η αλιεία και η εκμετάλλευση των δασών, που καλύπτουν πάνω από το 40% της εδαφικής επιφάνειας. Από το υπέδαφος εξορύσσονται σε αξιόλογες ποσότητες σίδηρος, μαγγάνιο, κάρβουνο και χρωμίτης, που τροφοδοτούν τη μεταλλουργική βιομηχανία χρώμιου και ιδιαίτερα τη χαλυβουργία, που είναι συγκεντρωμένη στη Ραουρκέλα. Η μεταποιητική βιομηχανία περιλαμβάνει εξάλλου τους τομείς υφαντουργίας, ειδών διατροφής (ελαιουργεία, εργοστάσια ζάχαρης, αλευροποιεία, εργοστάσια αποφλοίωσης ρυζιού κλπ.), χαρτοποιίας και τσιμέντου. Κυριότερες πόλεις, εκτός από την πρωτεύουσα, είναι η Κουτάκ και η Ραουρκέλα. Η Κουτάκ είναι σημαντική εμπορικογεωργική αγορά στο δέλτα του Μαχανάντι, με διάφορα βιομηχανικά συγκροτήματα και ακμάζουσα βιοτεχνία· είναι επίσης σημαντικό πολιτιστικό κέντρο, έδρα πανεπιστήμιου από το 1943 και διάφορων ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η Ραουρκέλα είναι κυρίως κέντρο χαλυβουργίας από τα μεγαλύτερα της Ινδικής Ένωσης. Βρίσκεται κοντά στα σύνορα με το Μπιχάρ, στην κοιλάδα του ποταμού Βραχμάνι και στη σιδηροδρομική γραμμή Καλκούτας-Ναγκπούρ-Βομβάης. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Μπερχαμπούρ, στη σιδηροδρομική γραμμή Καλκούτας-Μαδράς και η Πούρι στον κόλπο της Βεγγάλης. Το συγκρότημα των ναών Λινγκαράτζα, του τέλους της εποχής των Γκούπτα, στην ιερή πόλη Μπουμπανεσβάρ στην Ορίσα. Προσκυνητές σε ινδουιστική γιορτή στην Ορίσα (φωτ. ΑΠΕ).